праблема мова культура іх сувязь і ўзамаадносіны

праблема мова культура іх сувязь і ўзамаадносіны

У артыкуле разглядаецца ўзаемасувязь мовы і культуры, іх асаблівасці і агульныя рысы, вызначаецца паняцце нацыянальна - культурнай спецыфікі ўвогуле і фразеалагічных адзінак у прыватнасці. Падкрэсліваецца наяўнасць ў фа нацыянальна - культурнай маркіраванасці, якая знаходзіць сва. Адлюстраванне ў рамках лінгвакультуралагічнага падыходу ў вобразнай аснове і агульнай метафары семантычнага поля фразеалагізмаў (у прыватнасці, фа са значэннем маўленчых паводзін чалавека) і можа быць вызначана толькі на базе значных ідыяграфічных палей. Уласцівасць мовы адлюстроўваць адметнасць культуры яе носьбітаў абумоўлена кумулятыўнай функцыяй мовы, якая заключаецца ў назапашванні і захаванні традыцый, гістарычных здабыткаў, нацыянальнай свядомасці народа. Пастулат аб ізамарфізме мовы і культуры ляжыць у аснове лінгвакультуралагічнай школы в. Тэліі, згодна з якой адзінкі мовы – словы, фраземы, парэміі, прэцэдэнтныя тэксты і інш. – уяўляюць сабой спецыфічныя культурныя коды. Яны не проста адлюстроўваюць рэчаіснасць, а інтэрпрэтуюць яе.

Гэта дазваляе аналізаваць мову праз культуру і культуру праз мову.

Надзвычай важнае і складанае пытанне пра ўзаемаадносіны мовы і мыслення складае адну з цэнтральных праблем агульнага мовазнаўства. Мова і мысленне - два неразрыўна звязаных віда чалавечай дзейнасці, якія адрозніваюцца адзін ад аднаго па сваёй сутнасці і спецыфічным прыкметам. «мысленне - вышэйшая форма актыўнага адлюстравання аб ектыўнай рэальнасці, мэтанакіраванае, абагульненае пазнанне істотных сувязяў і адносін прадметаў і з яў. Мова – це величне надбання людства. Вона не лише найпотужніший засіб спілкування, знаряддя мислення, а й історія народу, необхідна умова його існування. Вона є основою зростання особистості. На формування культури мовлення впливають такі чинники. Система норм літературної мови (мовний компонент культури мовлення). Мова – духоўны скарб народа. Народ выражае сябе найпаўней i найдакладней у мове сваей. Вядомы pycкi лінгвіст і. Сразнеўскі, - народ i мову нельга ўявіць адно без аднаго. Калі грамадства параўнаць з жывым арганізмам, то мову можна назваць нервовай сістэмай, якая наладжвае ў арганізме сувязі паміж яго клеткамі. Але мова - гэта не толькі сродак, з дапамогай якога людзі наладжваюць сувязі, абменьваюцца іфармацыяй, яна - своеасаблівае люстэрка жыцця i працы народа, яго грамадскага i культурнага развцця. Моўная культура беларускага народа надзвычай багатая i самабытная. Яна ўвасоблена ў поўных чароўнага хараства культура мови тісно пов язана з особливостями розвитку і функціонування мови, а також з мовною діяльністю. Мовна культура не обмежується тільки правильністю мови, вона надає можливість знаходити при спілкуванні нові мовні форми, регулює вживання мовних засобів, допомагає оволодіти нормами літературної мови. Достиглий овоч у грінченка й даля. Тож українська мова у словниках зберігає своє багатство і для теперішніх, і для прийдешніх поколінь. Близько 135000 слів зафіксовано у словнику української мови (в 11 томах), що виходив у 1970 - 1980 рр. Людина не може знати всі слова словника, але більшість дорослих людей розуміють близько 35000 слів, а користуються у своїй мові значно меншою частиною слів. Ужо xx стагоддзе вельмі ахаладзіла прыхільнікаў бясконцага тэхнічнага прагрэсу, які нібы непазбежна вядзе да ўсеагульнага дабрабыту, – стала зразумелым, што падобная антрапагенная дзейнасць прывяла да глабальнага экалагічнага крызісу.

Якраз у апісаннях прыроды найлепш выяўлены аўтарскі ідэал – свабоднае і гарманічнае жыццё ў адзінстве нацыянальнага і прыроднага пачаткаў. А гэта таксама завешчана міфа - паэтычным мысленнем. Творчасць беларускіх класікаў пачатку хх ст. Уражвае, па - першае, каласальным узбагачэннем вобразнасці – у параўнанні з фальклорам і з папярэднікамі, а па - другое, глыбокай філасофскай напоўненасцю традыцыйных матываў. Мова як складнік нацыянальнай культуры. Пытанні сувязей і ўзаемадзеяння мовы і культуры ў працах в. Праблемы ўзаемаадносін мовы і культуры. Сучасны стан даследавання. Мова і культура ў соцыуме.

Роля мовы ў культурна - гістарычнай пераемнасці грамадства. Мова як крыніца ведаў пра нацыянальную культуру народа. Антрапацэнтрычная парадыгма ставіць на першае месца чалавека, а мова з‘яўляецца адной з яго галоўных характарыстык. Ння дастаткова выразна праявіла сябе тэндэнцыя, якая назіраецца ў развіцці гуманітарных навук апошніх гадоў – імкненне да комплекснага падыходу ў вывучэнні грамадства, культуры і чалавека. Асноўныя праблемы сацыялінгвістыкі. Сацыяльная дыферэнцыяцыя мовы, праблема нацыянальнай мовы, моўная сітуацыя, сувязь і ўзаеміны мовы і культуры, праблемы значенне фразеалагізмаў і іх адпаведннікі ў рускай мове.

Учителю, тесты, белорусский язык, фразеалагізмы і іх рускія адпаведнікі. Фразеалагізмы, іх значэнне і рускія эквіваленты. Абое рабое – аднолькавыя па сваіх якасцях – два сапога пара. Адзін пад адным – адзін менш другога (пра дзяцей) – мал мала меньше.

Адводзіць душу – знаходзіць для сябе суцяшэнне ў якой - небудзь справе – отводить душу.

Адрэзаная луста – чалавек, які аддаліўся ад сям’і, стаў самастойным – отрезанный ломоть. Адстаўной казы барабаншчык – чалавек, які займае невялікую пасаду, з якім не лічацца – отставной козы барабанщик. Ад’ядаць сэрца – мучыць, выклікаць небяспеку ў кагосьці – терзать сердце.

Сучаснае становішча беларускай мовы. Беларуская мова як сродак і фактар захавання нацыянальнай культуры. Найдзёнава валерыя, рэспубліка беларусь беларускі дзяржаўны медыцынскі ўніверсітэт. Беларусь, мінск навуковы кансультант – м. Н старшы выкладчык носік а. Складаная моўная сітуацыя на тэрыторыі беларусі. Роля мовы ў захаванні і развіцці культурнай і духоўнай спадчыны краіны. Моўная глабалізацыя, суверэнітэт беларусі, канкурэнцыя, перапіс насельніцтва 2009 года, класіфікацыя юнэска, дыялекты, культура. Сучаснае становішча беларускай мовы мы жывем у эпоху глабаліза 3. Структура мовазнаўства і яго сувязь з. Мова як знакавая сістэма. Праблема суадносін мовы і грамадства ў мовазнаўстве 20 - 30 - х гадоў. Агульналінгвістычныя. Культура, мова і грамадства, узнікненне, развіццё і ўдасканаленне мовы, распрацоўка метадаў даследавання мовы і інш. У сувязі з гэтым вырашэнне праблемы паходжання мовы цалкам з’яўляецца гіпатэтычным. У гіпотэзах паходжання мовы можна ўмоўна выдзеліць два падыходы да рашэння гэтай праблемы. На ранніх этапах цывілізацыі ўзнікла лагасічная (логасная) тэорыя (ад грэч. Logos – слова, паняцце, розум) паходжання мовы. У моўных адзінках, у словах - сімвалах мова зберагае гістарычную памяць народа, захоўвае яго культуру і духоўныя здабыткі. Гэта цікава які тэмп маўлення ў розных народаў. Доўгія даследаванні лінгвістаў і псіхолагаў зша і заходняй еўропы далі такую карціну тэмпу спакойнага маўлення. Чалавек (6 г) унікальнасць чалавека. Грамадзянства як прававая сувязь чалавека з дзяржавай. Асноўны закон дзяржавы. Канстытуцыя — асноўны закон дзяржавы. Элітарная, масавая, народная культура. Асаблівасці элітарнай культуры. У сувязі з гэтым вылучае знешнюю гісторыю мовы – вызначаецца цеснай сувяззю паміж мовай і грамадствам – і ўнутраную – залежыць ад кожнага індывідума, вызначаецца індывідуальна - псіхалагічнымі суадносінамі мыслення і маўлення. Фартунатаў развіццё мовы трэба ўяўляць толькі як драбленне на самастойныя мовы і дыялекты, але і як іх паступовую інтэграцыю. Пачалася крытыка младаграматычнай трактоўкі мовы і метадаў яе даследавання, звязаная з перыядам крызісу ў мовазнаўстве.

Узніклі апазіцыйныя школы і плыні. Яно вырашае як прыватныя праблемы, што тычацца адной канкрэтнай мовы, так і пытанні, што можна аднесці да любой мовы. Стварэнне слоўнікаў, алфавітаў для беспісьмовых народаў, удасканаленне правапісу, уніфікацыя і стандартызацыя навукова - тэхнічнай тэрміналогіі, павышэнне культуры маўлення, навучанне роднай і няроднай мовам, пераклад з адной мовы на іншую, камп’ютарызацыя навучання і інш. Падзел мовазнаўства на ўнутранае і знешняе базіруецца на двух асноўных аспектах у вывучэнні мовы. Унутраным, накіраваным на даследаванне структуры мовы як самастойнай з’явы, і знешнім (экстралінгвістычным), сутнасць якога заключаецца ў вывучэнні знешніх умоў і фактараў развіцця і функцыянавання мовы. Славутыя дзеячы нацыянальнай культуры і іх роля ў пашырэнні старабеларускай мовы. У развіцці старабеларускай мовы, яе літаратурна - пісьмовай формы, вялікую ролю адыграла кнігадрукаванне, распачатае беларускім вучоным, славутым асветнікам свайго часу францыскам скарынам. – што вы ведаеце пра беларускага першадрукара. – раздзел граматыкі, у якім вывучаюцца часціны мовы, іх граматычныя формы, значэнні і катэгорыі. Аб’ектам даследавання ў марфалогіі з’яўляюцца словы. Лексікалогія - лексічнае значэнне слова, яго паходжанне, функцыянальна - стылістычныя асаблівасці, ужыванне.

Сувязь з іншымі навукамі. Марфалогія цесна звязана з лексікалогіяй, фанетыкай, словаўтварэннем і асабліва сінтаксісам. Граматычныя формы і значэнні слоў выяўляюцца ў словазлучэннях і часам залежаць ад той сінтаксічнай ролі, якую выконвае слова ў сказе.

Вучэнне пра часціны мовы. Часціны мовы – гэта классы (групы) слоў, звязаныя адзінствам лексікаграматычных, марфалагічных і сінтаксічных прымет. Культура мовлення передбачає вибір мовцем найбільш доцільних мовних засобів для даної конкретної мовленнєвої ситуації. Проблема демократизації української літературної мови набула особливої гостроти саме зараз, на межі хх і хх1 сторіч. Вона досягла таких розмірів, що її правильніше було б назвати вульгаризацією. На сторінки періодичної преси, в мовлення освічених людей ринули жаргонізми, просторічні елементи, ненормативна лексика і інші позамовні засоби. Бабки, штука, лимон, зелені, бакси, кайф, нормальок, вишак, лох, базарити, бардак, до фені, блін та ін узаемадзеянне i ўзаемапранікненне культуры ім овы. 3 аднаго боку, гэта ўплыў розных культурных працэсаў на мову, з другога - уплыў моўнай структуры на культуру.

Гі - сторыя культуры мае вялікае значэнне для навуковага разумения і тлумачэння законаў развіцця мовы, яе структуры. Мова - гэта не толькі сродак перадачы думак і пачуццяў ча - лавека, яго адносін да самога сябе і да наваколля, але ж і сродак уздзеяння на іншых людзей. Мснавіта ў гэтых сваіх якасцях яна становіцца матэрыялам мастацкай творчасці. Службовыя часціны мовы, іх граматычныя асаблівасці (7 кл. Дзеепрыметнік як дзеяслоўная форма (7 кл. Дзеепрыслоўе як асабовая форма дзеяслова (7 кл. Віды падпарадкавальнай сувязі слоў у словазлучэнні. Дапасаванне, кіраванне, прымыканне (8 кл. Урок - даследаванне верша м. Багдановіча цёплы вечар, ціхі вецер, свежы стог (8 кл. Складаназалежныя сказы з даданымі акалічнаснымі часткамі(сродкі сувязі, знакі прыпынку). Правапіс падоўжаных і прыстаўных зычных, некаторых спалучэнняў зычных. Беларуская мова адлюстроўвае жыццёвы вопыт народа, асаблівасці яго мыслення, маральна - этычныя і эстэтычныя нормы. Яна ўвасоблена ў песнях, поўных чароўнага хараства, у афарбаваных міфічнасцю легендах, паданнях і дасціпных, мудрых такім чынам, беларуская культура ўяўляе сабой шырокую сукупнасць духоўных каштоўнасцей і з’яўляецца неад’емнай часткай сусветнай. Яна развіваецца ў адпаведнасці з тымі напрамкамі і тэндэнцыямі, якія ўласцівы наогул развіццю міжнароднай культуры і сучаснага грамадства, але ёсць і пэўныя асаблівасці, звязаныя ў першую чаргу з характарам моўнай сітуацыі ў нашай краіне.

Феномени мова і культура розглядаються як системи; виявляються їхні загальні риси і розходження. Проблема взаимоотношения языка, общества и культуры имеет важный научный (как и политический) аспект. Имеется весьма тесная связь между жизнью общества и лексикой языка, на котором оно говорит. Это в равной мере относится к внутренней и внешней сторонам жизни. Патрэба гэта самая жыццёвая з усіх відаў чалавечых патрэб. Гэта прафесійныя мовы, мовы навукі, спецыфічныя “падмовы” культуры (фальклор, узроставыя і прафесійныя жаргоны і г. Па - пятае, патрэба ў разнастайных замежных мовах. Сучасна українська мова є однією з важливих форм організації свідомості народу.

Мова – це генетичний код нації, який поєднує минуле з сучасним, програмує майбутнє і забезпечує буття нації у вічності. Мова — найважливіший засіб спілкування між людьми. Вона безпосередньо зв’язана з мисленням. Не може бути мислення без мови і мови без мислення. Мова і мислення мають глибоко суспільний характер — не лише за своєю природою, а й за своєю функцією в суспільстві. За допомогою мислення люди пізнають світ, об’єктивні закони природи й суспільства. Хоча нині необхідність розрізнення мови і мовлення визнає переважна більшість мовознавців, однак трак - тування цих понять і критеріїв їх розмежування вче - ними різне.

З історії вивчення проблеми мови і мовлення. Однак це не так, бо проблема мови і мовлення порушена вже в. Фон гумбольдтом та багатьма іншими мовознавця - ми дососсюрівського періоду.

Хоча нині необхідність розрізнення мови і мовлення визнає переважна більшість мовознавців, однак трактування цих понять і критеріїв їх розмежування вченими різне.

Усе глибше проникнення у вивчення феномену мови привело лінгвістів до необхідності розрізнення в ньому як мінімум двох об єктів. Власне мови і мовлення. Поширеною була думка, що поняття мови і мовлення першим увів у науковий обіг ф. Однак це не так, бо проблема мови і мовлення порушена вже в мовну проблему в україні та за її межами неможливо розглядати без згадок і посилань на сучасну молодь. Відомо, що молодь завжди залишалась рушієм суспільства. і сьогодення не є виключенням, не можливо переоцінити вплив цієї частини соціуму на розвиток і стан україни, зокрема і української мови. Молодь змінює все, вона прагне простору, свободи, хоче, щоб її вважали не просто особливою, а неповторною. Та можливостей не вистачає і тому з’являються всі ці дивні зачіски, одяг чи поведінка. і мова залишається таким же простором для самореалізації, як і зазначені вище атрибути. Філософія мови і культури юдін о. Термінологічні та мова сучасного мистецтва саруханова и. К вопросу о балетной эстетике и. Лінгвокультурологічна інтерпретація тексту селеменева о. Проблема самоидентификации в повести марка гиршина «дневник простака. Нацыянальна - культурная семантыка беларускай мовы i праблема яе лінгвакрашазнаўчай рэпрэзентацыі (на матэрыяле моўнай афарыстыкі). Што такое лінгвакрашазнаўства. Асноўнай функцыяй мовы з ’яўляецца камунікацыйная, - г. Слу - жыць сродкам зносін паміж людзьмі. Віваецца незалежна ад яе рускага аналага, хаця і мае з ім шмат агуль - ных канцэптуальных і метадалагічных палажэнняў, параўн. Лінгвакраіназнаўства як навучальная дысцыпліна мае ўлас - ны спосаб (канал) падачы інфармацыі - пры дапамозе самой мовы і пры яе вывучэнні.